İnternet Bağımlılığı

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla ilerlediği günümüzde internet hayatımızın her alanında etkinliğini giderek artırıyor. Öyle ki, "İnternet olmadan ne yapardık?" dediğimiz günlere geldik.

Kullanım alanının her geçen gün gelişmesi ve çoğalması interneti vazgeçilmez bir unsur kılarken bu durum bir takım olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Bilinçli kullanıldığında sayısız avantaj sağlayan internet, diğer yönüyle de bağımlılık riskini ve bağımlılıkla birlikte gelebilecek tehlikeleri ve alışkanlıkları bünyesinde taşımaktadır.

Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlaması olarak tanımlanmaktadır.

Bağımlılık kavramı ilk defa 1996 yılında Goldberg tarafından kullanılmıştır. Daha sonra Amerikan medyasında bu kavram ‘internet addiction’ (internet bağımlılığı) olarak kullanılmaya başlanmıştır.

İnternet bağımlılığını, psikolojik bir bağımlılık olarak tanımlayan Kandell ise özellikle gençleri riskli grup olarak değerlendirmiş ve internetin aşırı kullanımının sağlık, ilişki ve zaman yönetimiyle ilgili sorunlara neden olabileceğini vurgulamıştır.

Patolojik internet kullanımı, internetin aşırı bir şekilde kullanılması, bu davranışın kontrol altına alınamaması ve kişinin kendi yaşamına zarar vermesi halidir.

Son yıllarda internetin, bilgisayarlardan ziyade günün her anı yanımızda bulunan mobil telefonlar aracılığıyla daha fazla kullanılmaya başlanması da bağımlılığı tetikleyen unsurlardan biri olarak göze çarpmakta. Kadir Has Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen “Türkiye’de Yeni Medya Eğilimleri Araştırması”na göre, internet kullanıcılarının %96’sı akıllı telefon kullanırken, %93’ünün mobil internet bağlantısı var. Bilgisayar sahipliği ise akıllı telefon sahipliğinden düşük oranlarda seyrediyor. Hanelerin %95’inde akıllı telefon, %80’inde bilgisayar var. Geleneksel cep telefonu fonksiyonları önemini yitirirken, online mesajlaşma SMS’in yerini çoktan almış gözüküyor. Yine aynı araştırmaya göre her 3 internet kullanıcısından 1’i uyanır uyanmaz internete giriyor %33.3. Uyandıktan sonra bir saat içerisinde internete girenlerin oranı %62 iken, %70’i akşam uyumadan bir saat öncesine kadar internette zaman geçiriyor.

Ülkemizde 42 milyon aktif sosyal medya kullanıcısının 36 milyonu, sosyal medyaya mobil cihazlarından ulaşıyor. İnterneti, insana bu kadar yakınlaştıran cihazlar, internetten gelebilecek riskleri de aynı oranda insana yaklaştırmış oluyor. Tüketim ve alışveriş alışkanlıkları, artan sosyal medya kullanımı, sosyal medya üzerinden pazarlama stratejileri sonucunda bağımlılığa biraz daha yaklaşmak kaçınılmaz olmaktadır.

İnternetin özgür, gizemli ve kolay erişilebilir dünyası özellikle genç nesli gerçek hayattan izole edip yalnızlaştırırken, vaktin kontrolsüzce geçirilmesine de sebep olmaktadır. Bu noktada özellikle sosyal paylaşım ağlarının giderek artan kullanım oranlarını gözden kaçırmamak gerek. TÜİK verilerine göre, 2016 yılının ilk üç ayında internet kullanan bireylerin %82,4’ü sosyal medya üzerinde profil oluşturma, mesaj gönderme veya fotoğraf vb. içerik paylaştı. Bunu %74,5 ile paylaşım sitelerinden video izleme, %69,5 ile online haber, gazete ya da dergi okuma, %65,9 ile sağlıkla ilgili bilgi arama, %65,5 ile mal ve hizmetler hakkında bilgi arama ve %63,7 ile İnternet üzerinden müzik dinleme takip ediyor.

Duygu ve düşünceleri ifade etmenin en kolay yolu olarak kabul edilmesi, gerçek hayatta kurulamayan ilişkilerin daha rahat kurulabilmesine imkân sağlaması, eğlenmek, sosyalleşmek ve özellikle harcanabilir gelir düzeyinin azlığı sebebiyle internete mecbur kalma gibi faktörler bugün insanları günümüzün kitle iletişim medyasından biri olan sosyal medyaya bağımlı kılmaktadır. Sosyal medya, sıradan insanlara bilgiyi paylaşma ve organize etme olanağı sağlamıştır.

Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya platformlarına baktığımızda ise ilk sırada Facebook’un yer aldığını görüyoruz. Facebook’tan sonra sırasıyla, WhatsApp, Facebook Messenger, Twitter ve Instagram geliyor. Verilerin bize söylediğine baktığımızda, sorulması gereken soru ise artık şu: İnternet bağımlısı mıyız, yoksa sosyal medya bağımlısı mı?

Kaynak: https://www.guvenliweb.org.tr